Wij mensen bewerken onze voeding al zolang als we er zijn. Ja, dat doen we al duizenden jaren, we bewerken voeding in onze eigen keuken: verwarmen (wokken, koken, bakken), hakken, fermenteren, vermalen, inmaken, pekelen of roken. Deze bewerkingen van voeding is en was nodig om voeding over het algemeen beter verteerbaar te maken en ook natuurlijk om ervoor te zorgen dat voeding langer mee kan gaan. Want wat we aan het einde van de overvloedige zomer oogstte moest ons ook gedurende de schaarste van de winter nog voedden. Maar de supermarkt staat ook vol met bewerkte, geraffineerde producten. Wat is nou het verschil?
Wat is geraffineerde voeding?
Geraffineerde producten zijn in mijn ogen in de fabriek vervaardigde producten, industriële producten, die je of direct uit de verpakking kan nuttigen of na korte bereiding direct kan consumeren. Daarnaast bevatten ze over het algemeen meer dan 1 ingrediënt en ze bevatten toegevoegde stoffen die je niet in een doorsnee keuken zult terugvinden (en zelfs bij 1 ingrediënt zegt de info op de verpakking eigenlijk nog niets over hoe het voedingsmiddel precies vervaardigd is). Ze spelen dus vooral in op het: ‘het moet sneller’ gevoel van de consument. Maar tegenwoordig weten fabrikanten ook steeds vaker in te spelen op het: ‘en het is nog gezond ook’ gevoel. Maar is dat wel waar? Of is het vooral gewoon heel lucratief voor grote voedingsfabrikanten?
Veel voedingsleren van over de hele wereld zijn het over het algemeen met 1 ding eens: door het bewerken en raffineren van voedsel gaan essentiële voedingsstoffen verloren. En van alle producten in een supermarkt is er volgens verschillende onderzoeken zelfs meer dan 70% sterk geraffineerd!
Over het algemeen zijn wij mensen vergeetachtig. En dat is niet slecht bedoeld, maar dat is gewoon hoe het is. We lijken zaken pas te onthouden als we er meerdere keren op gewezen worden. De kracht van herhaling. De boodschap van: ‘geraffineerde voeding is ongezond’, is niet nieuw, maar er zijn nog voldoende mensen die het niet weten en nog minder mensen die er naar leven. We worden dagelijks namelijk zo gebombardeerd met nieuwsprikkels dat we gewoon niet echt in staat zijn om een boodschap die we lezen te onthouden en te vertalen in een lifestyle aanpassing. En we zijn natuurlijk ‘druk, druk, druk…’. Dus er is ook niet echt tijd om het verder uit te gaan zoeken. En als ze zeggen dat die nieuwe cracker gezond is dan zal dat wel zo zijn, toch? Tenzij… tenzij we echt ergens last van krijgen, dan gaan we vaak wel op zoek naar oplossingen. Het is dan goed om dan naar de oorzaken te kijken en niet de symptomen aan te pakken. Dus kijk je naar datgene waar jij jouw lichaam op laat draaien, de basis voor jouw energieproductie en het handhaven van jouw homeostase (natuurlijk evenwicht): jouw voeding!
Kracht van herhaling
Om iedereen weer een beetje wakker te schudden is het misschien tijd voor wat herhaling van bronnen. Één van de eerste tekenen dat geraffineerde voeding onze gezondheid wel een gigantisch zou kunnen ondermijnen kwam toen het boek; voeding en fysieke degeneratie, van Weston A. Price verscheen in 1939. Ja dat is al een tijdje terug, om zo mijn bovenstaande punt over de mens is vergeetachtig weer even te benadrukken J. Weston Price, tandarts en tandheelkundig wetenschapper reisde 10 jaar lang de wereld rond op zoek naar de geheimen van een goede gezondheid. Hij bezocht daarvoor honderden steden, in 14 landen en de meest afgelegen gebieden over de hele wereld. Hij zag perfecte tandbogen, geen gaatjes, geen tandbederf en een perfecte gezondheid daar waar mensen hun inheemse voeding aten.
Daar waar de bestudeerde primitieve rassen over waren gegaan op westerse geraffineerde en moderne voeding, zoals: voeding uit blik, witmeelsoorten, geraffineerde plantaardige oliën, geraffineerde koolhydraten (zoals witte rijst) deden zich al snel allerlei vormen van lichamelijk verval voor: gaatjes, een misvormd gebit, en een lage weerstand tegen ziekten en slechte gezondheid, kortom: fysieke achteruitgang (Een pracht van een boek, zeker een aanrader!).
Stofwisseling
Een studie in de zin van de huidige Netflix serie Blue zones, maar dan uitgevoerd toen er nog volkeren waren die nog hun inheemse voeding aten. Wat er bij deze studie verder interessant is, is dat dit onderzoek de basis vormt voor de leer van de stofwisselingstypen. Deze leer geeft aan dat iedereen uniek is van buiten en ook van binnen, en daarom een eigen unieke mix van macronutriënten nodig heeft om optimale energie productie, natuurlijk evenwicht en een goede gezondheid te verkrijgen. De bevolkingsgroepen die namelijk door de juiste voedselkeuze een goede gezondheid wisten te bereiken deden dit met zeer verschillende voedingspatronen en voedingsmiddelen: de eskimo’s en de indianen in Alaska consumeerde weefselvlees van zee-en landdieren met een beperkte groenteconsumptie en een nog beperktere hoeveelheid zaden. Afrikaanse veestammen hadden een hoge immuniteit door de consumptie van groot en klein wild, wilde planten en indien beschikbaar, grote en kleine dieren uit zoete/ zoute wateren. De indianen op de vlakte van Noord- en Zuid Amerika aten veel organen en weefsel van wilde dieren, met daarnaast een grote verscheidenheid aan plantaardig voedsel en met dieren uit zoete en zoute wateren, wanneer deze beschikbaar waren. Meer rood vlees dus en minder koolhydraten dan in het mediterrane dieet. Bevolking van afgezonderde Zwitserse valleien aten daarentegen zuivel en vol roggenbrood, en slechts 1x per week vlees en groenten wanneer deze beschikbaar waren (meestal in de zomer). Melanesiërs aten met name dierlijk voedsel uit zee, met daarnaast planten en vruchten. Kortom: 1 grote verscheidenheid aan voedingspatronen maar met dezelfde positieve effecten.
In 1960 introduceerde prof. Dr. Linus Pauling de orthomoleculaire geneeskunde, waarin hij onze fysieke degeneratie, de achteruitgang van onze gezondheid erkende en de oorzaak grotendeels zag in de verslechterde kwaliteit van onze voeding door milieuvervuiling en wederom: diverse verwerkingsprocessen bij geraffineerde voeding. Vanuit de orthomoleculaire voedingsleer worden geraffineerde koolhydraten gezien als snelle koolhydraten, die door bewerkingen geen voedingswaarde of vezels meer bevatten en daardoor een grote invloed hebben op de stijging van je bloedsuikerspiegel. Voor de verbranding van deze koolhydraten hebben we daarnaast vitaminen en mineralen nodig uit ons lichaam waardoor er ook nog eens tekorten ontstaan aan deze micronutriënten.
Om nog een ander interessante bron te benoemen die aangeeft dat geraffineerde voeding het begin is van het einde verwijs ik naar het boek: De Kale Aap – van Desmond Morris (eerste druk 1971), is een van de belangrijkste boeken van de twintigste eeuw. Hij beschrijft en verklaart het doen en laten van de mens vanuit de gedachte: de mens is gewoon een geëvolueerd dier. Hij neemt hierin ook onze huidige voeding onder de loep en beschrijft dat nieuwe ontwikkelde voedingstechnieken tot een voedingscatastrofe kunnen leiden. Hij geeft aan dat: “samenlevingen die de fundamentele voedselbalans zijn kwijtgeraakt nog wel in staat zullen zijn zich staande te houden, maar ze zullen de wijdverspreide nadelige gevolgen van eiwit, mineraal en vitamine tekorten moeten opheffen willen ze vooruitgang boeken en zich kwalitatief ontwikkelen”.
Meer uit het heden komt bijvoorbeeld het boek van Tim Noakes. Hij is schrijver van het boek: Koolhydraatarm, suikervrij en vetrijk (2018) en geeft aan dat onze spijsvertering niet om kan gaan met geraffineerde koolhydraatrijke voeding. Ook in de TCM (traditionele Chinese Geneeskunde) wordt geraffineerde voeding streng afgeraden vanwege het negatieve effect op jouw spijsvertering: wat je lichaam niet herkent, kun je niet verteren!
Zeer recentelijk verscheen er het boek van Chris van Tulleken (2023): De voedselfuik. Waarin hij beschrijft welke negatieve gevolgen bewerkte voeding heeft voor onze gezondheid en ons gewicht. Recentelijk verscheen over dit onderwerp zelfs een uitgebreid artikel in het FD: waarom we een nieuwe definitie van junkfood nodig hebben. Hierin staat vermeld:
“Er zijn nu honderden wetenschappelijke onderzoeken die ultrabewerkte producten op overtuigende wijze in verband brengen met gewichtstoename, beroertes, hartaanvallen, kanker, diabetes type 2, hoge bloeddruk, leververvetting, inflammatoire darmziekten, depressie, dementie en een vroegtijdige dood”.
Nieuw onderzoek ziet geraffineerde voeding ook als een oorzaak voor het stijgende aantal gevallen van COPD. Waar voorheen alleen roken als 1 van de belangrijkste oorzaken werd gezien. Te veel geraffineerde voeding leidt dus ook gewoon tot rokerslongen!
Goed, de boodschap is ondertussen wel duidelijk: geraffineerde voeding, tijd om je consumptie er van drastisch te verminderen, want je gezondheid wordt er serieus door aangetast! Geraffineerde voeding? Niet natuurlijk, dus natuurlijk niet!
Wat heb jij nodig om jouw consumptie van geraffineerde voeding te verminderen?
Maar het blijft interessant om te zien dat deze boodschap dus zeker niet nieuw is, zelfs al bijna een eeuw oud. Toch is het een feit dat massaconsumptie van geraffineerde voedingsmiddelen nog steeds toeneemt, maar misschien komt daar nu een einde aan. In ieder geval misschien in jouw geval na het lezen van deze post. Ik hoop dat deze post namelijk WEL blijft hangen. ;)
Dus;
Wat ga jij doen om jouw consumptie van geraffineerde voeding drastisch te verminderen?
En, mocht je het niet gaan doen: Wat houdt jou tegen?
Deel het gerust met mij door een mail te sturen naar info@regie-over-je-energie.nl! Ik ben erg benieuwd!
Fijne dag en stay healthy!
Groetjes,
Jeroen